LGBT osobe i KBT (kognitivno-bihejvioralna terapija)
Život u heteroseksualnom društvu neminovno predstavlja izazov za neheteroseksualne osobe. LGBT osobe često su suočene sa velikim brojem stesora poput društve stigme, heteroseksizma i diskriminacije. Ovo uključuje iskustvo otvorenog odbacivanje (ponekad uključujući nasilje), razvoj negativnog selfkoncepta, potencijalne sukobe i odbacivanje od strane porodice i prijatelja i veće stope raznih emocionalnih teškoća uključujući poremećaje raspoloženja i samoubistva.
Statistički podaci ukazuju na to da se LGBT osobe češće obraćaju za pomoć psihoterapeutima/kinjama u poređenju sa heteroseksualnim osobama. Terapijskom procesu pristupaju sa istom namerom kao i drugi klijenti/kinje, u potrazi za odgovorima i rešenjima za svoje psihološke probleme ili neprilagođenost koju doživljavaju u kontaktu sa drugim ljudima. U mnogim slučajevima seksualna osećanja, ponašanja i identiteti mogu biti od sporednog značaja za tretman, dok u nekim mogu imati centralnu ulogu.
Najviše dokaza o efikasnosti i korisnosti psihoterapijskog rada sa LGBT klijentima/kinjama postoji za intervencije iz kognitivno-bihejvioralnog spektra. Kognitivno bihejvioralna terapija (KBT) je oblik psihoterapije koji naglašava važnost uloge mišljenja u onome šta osećamo i kako se ponašamo. Zbog toga je, ukoliko doživljavamo osećanja koja ne želimo ili se ponašamo na način koji ne želimo, važno identifikovati razmišljanja koja uzrokuju ta osećanja i ponašanja, te naučiti kako ih zameniti ili zauzeti drugačiji odnos prema njima. Kognitivno bihejvioralna terapija (KBT) može da se prilagodi širokom spektru kliničkih teškoća i problema sa kojima se suočavaju LGBT osobe. Individualna ili u terapijskoj grupi sa drugim LGBT osobama, može pomoći da se ove osobe oslobode od destruktivnih bazičnih uverenja i problema koje ona uzrokuju, da se odluče za “coming out” (koristeći tehnike izlaganja i probe ponašanja), prihvate sebe bezuslovno, poboljšaju raspoloženje i interpersonalne odnose, prevaziđu socijalnu anksioznost, socijalne fobije i druge anksiozne probleme kao i u prevazilaženju osećanja depresije i anksioznosti koja su povezana sa stigmatizacijom. Kognitivna terapija može da pomogne tako što uči ljude kako da identifikuju netačne negativne misli o sebi i svom seksualnom identitetu koje proizilaze iz osnovnih verovanja koja odražavaju internalizovanu homofobiju i internalizovani heteroseksizam.Izbor terapeuta
Iz smernica za rad Američkog udruženja psihologa, jasno proističe da se od terapeuta/kinje očekuje da poseduju određeni korpus znanja o LGBT psihologiji, kao i da u psihoterapiji važan prostor posvete bezuslovnom prihvatanju i razvoju samopoštovanja, donošenju odluka o otvorenom izražavanju seksualne orijentacije, pitanju roditeljstva, razumevanju različitosti, nepatologizaciji homoseksualnosti i radu sa predrasudama (internalizovanoj homofobiji). Kao i sa ostalim tipovima terapije sa etničkim, kulturnim, ili seksualnim manjinama , terapeut/kinja treba da bude svestan neophodnosti pružanja pomoći na neosuđujući, kulturološki osetljiv način.
Opšti obrazac očekivanja LGBT klijenta/kinje od psihoterapeuta/kinje obuhvata posebna znanja, stavove i veštine u kojima centralno mesto zauzimaju:
- gej afirmativni stavovi
- određeni skup znanja o homoseksualnosti i LGBT terminologiji
- upoznatost sa problemima i potrebama LGBT osoba i specifičnim stresorima sa kojima se mogu suočiti
- upoznatost sa različitim psihološkim aspektima seksualne orijentacije
- poznavanje etičkih načela za afirmativan pristup terapiji sa LGBT osobama
klinički psiholog
Zorica Mihailović
Literatura:
- Ćirić, M. (2015). Smernice za gej afirmativni psihoterapijski rad. Miletić V. Milenković A. (Ur.) Priručnik za LGBT psihoterapiju. Udruženje za unapređenje mentalnog zdravlja, Beograd
- Davison, G. C. (2001). Conceptual and ethical issues in therapy for the psychological problems of gay men, lesbians, and bisexuals. Journal of Clinical Psychology
- Johnson, W. B. (2004). Rational emotive behavior therapy for disturbance about sexual orientation. In Richards, S., Bergin, A. (Ed). Casebook for a spiritual strategy in counseling and psychotherapy
- LaSala, M. (2006). Cognitive and environmental interventions for gay males: Addressing stigma and its consequences. Families in Society
- Safren, S.A., & Rogers, T. (2001). Cognitive-behavioral therapy with lesbian, gay, and bisexual persons. Journal of Clinical Psychology
- http://socialanxietyhelp.com/LGBT-cognitive-behavioral-therapy.htm
